वैज्ञानिकले बनाए बर्ड फ्लू पत्ता लगाउने विशेष एआई उपकरण

काठमाडौं : बर्ड फ्लू वा एभियन इन्फ्लुएन्जाले विश्वभर चिन्ता बढाएको छ। यो मुख्यतया चराहरूमा फैलिन्छ भने कहिलेकाहीँ मानिसलाई पनि असर गर्छ। यसको सबैभन्दा ठुलो समस्या भनेको लक्षण सामान्य फ्लू जस्तै देखिनु हो। यस्तै ज्वरो, खोकी, चिसो वा घाँटी दुख्ने पनि हो। यही कारणले गर्दा यसलाई प्रारम्भिक चरणमा पहिचान गर्न गाह्रो हुन्छ।

यदि समयमै पहिचान गरी उपचार गरिएन भने यसले गम्भीर रूप लिन सक्छ। यसले श्वासप्रश्वासमा समस्या र निमोनिया पनि निम्त्याउन सक्छ। 

तर अब बर्ड फ्लू (एभियन फ्लू) जस्ता खतरनाक रोगहरू छिटो पहिचान गर्न सकिनेछ। अमेरिकी वैज्ञानिकहरूले एउटा नयाँ आनुवंशिक कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) उपकरण सिर्जना गरेका छन्। यसले बर्ड फ्लूको संक्रमणलाई छिटो पत्ता लगाउँछ। यो भाइरसलाई एभियन इन्फ्लुएन्जा वा बर्ड फ्लू भनिन्छ। यो अन्य जनावरमा पनि फैलिन सक्छ।

वैज्ञानिकहरूले गरे अनुसन्धान
अमेरिकाको मिनेसोटा विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरूले आफ्नो अध्ययनमा यो उपकरणले बर्ड फ्लूबाट संक्रमित बिरामीको पहिचान गर्ने पत्ता लगाएका छन्। टोलीले जनवरी २०२४ मा शहरी, उपनगरीय र ग्रामीण क्षेत्रका आपत्कालीन विभागमा बिरामीहरूले गरेका १३,४९४ भ्रमणको विश्लेषण गरेको थियो। यी बिरामीमा बर्ड फ्लू संक्रमणका लक्षणहरूसँग मेल खाने तीव्र श्वासप्रश्वास रोगहरू (जस्तै खोकी, ज्वरो, चिसो) वा कन्जन्क्टिवाइटिस भएको पाइयो।

१४ बिरामीमा पुष्टि 
यो उपकरणले दुर्लभ अवस्थामा पनि बर्ड फ्लूको संक्रमण पहिचान गर्न सक्षम थियो। यस अवधिमा ७६ जनाको पहिचान गरिएको थियो। अनुसन्धानकर्ताहरूले गरेको गहन समीक्षा पछि १४ जना बिरामीको पुष्टि भयो। यसले हालै बर्ड फ्लू भएको थाहा पाएका जनावरहरूसँग सम्पर्कमा आएका थिए। यसमा जंगली चराहरू र पशुधनलाई समेटिएका थिए। यी बिरामीको विशेषताको आधारमा उपकरणले संक्रमण पुष्टि गरेन तर लक्षणहरू पहिचान गर्न सफल भयो।

यो अध्ययन क्लिनिकल संक्रामक रोग जर्नलमा प्रकाशित भएको छ।

अनुसन्धानकर्ताहरूका अनुसार यो आनुवंशिक एआईले सार्वजनिक स्वास्थ्य पूर्वाधारमा उच्च जोखिमका केस पहिचान गर्न मद्दत गर्न सक्छ। यस्तै संक्रमण फैलिनबाट रोक्न मद्दत गर्न सक्छ। उनले बर्ड फ्लू जस्ता भाइरसप्रति सतर्क रहनुपर्ने र सुरक्षाका लागि प्रारम्भिक लक्षणमा नजर राख्नु पर्ने बताए। यो अध्ययन क्लिनिकल संक्रामक रोग जर्नलमा प्रकाशित भएको छ।

बर्ड फ्लू कति छ घातक ?  
बर्ड फ्लू वा एभियन इन्फ्लुएन्जा एक भाइरल रोग हो। यो मुख्यतया चरामा र विशेष गरी जलचर चराहरूमा फैलिन्छ। भाइरसले मानिसलाई असर गर्न सक्छ। तर यो दुर्लभ अवस्थामा र सामान्यतया संक्रमित चराहरूसँग प्रत्यक्ष सम्पर्क मार्फत हुन्छ। बर्ड फ्लूका धेरै प्रकार छन्। केही चराहरूका लागि धेरै खतरनाक (अत्यधिक रोगजनक) र केही कम खतरनाक छन्। बर्ड फ्लूका लक्षण सामान्य फ्लू जस्तै ज्वरो, खोकी वा घाँटी दुख्ने हुन्छ।  यस्तै मांसपेशी र जोर्नी दुख्ने, आँखा जल्ने। गम्भीर अवस्थामा निमोनिया र सास फेर्न गाह्रो हुन सक्छ।